Sự Khác Biệt Giữa Máy Hàn TIG Và Máy Hàn MIG/ MAG Leave a comment

Trong ngành công nghiệp hàn, hai công nghệ đang thống lĩnh thị trường hiện nay là hàn TIG (Tungsten Inert Gas) và MIG/MAG (Metal Inert Gas/Metal Active Gas), chiếm tới 80% tổng số ứng dụng hàn trong các ngành công nghiệp.

Máy hàn TIG sử dụng điện cực vonfram không tiêu hao (nhiệt độ nóng chảy 3,422°C) kết hợp với que hàn bù được cấp thủ công, tạo ra những mối hàn có độ chính xác và thẩm mỹ cao nhất. Trong khi máy hàn MIG/MAG vận hành với dây hàn tiêu hao được cấp tự động với tốc độ có thể điều chỉnh từ 1-20 mét/phút, cho phép năng suất cao gấp 4 lần so với hàn TIG. 

Theo thống kê năm 2024 của Hiệp hội Hàn Quốc tế (IIW), hàn MIG/MAG chiếm 70% thị phần trong các ứng dụng công nghiệp nặng và sản xuất hàng loạt, trong khi hàn TIG thống trị 90% thị phần trong các ngành đòi hỏi độ chính xác cao như hàng không vũ trụ, y tế và chế tác nghệ thuật.

Bài viết này, Vegatec sẽ phân tích chi tiết về nguyên lý hoạt động, cấu tạo, ưu nhược điểm của hai loại máy hàn phổ biến này. Đồng thời, cung cấp bảng so sánh toàn diện giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp với nhu cầu cụ thể. Cùng theo dõi!

Tổng Quan Về Máy Hàn TIG

Máy hàn TIG là phương pháp hàn điện hồ quang sử dụng điện cực vonfram không nóng chảy kết hợp với khí trơ bảo vệ vùng hàn. Phương pháp hàn TIG được phát triển vào những năm 1940 và đã trở thành công nghệ không thể thiếu trong ngành cơ khí chính xác.

Máy hàn TIG tạo ra hồ quang điện giữa điện cực vonfram và phôi kim loại, nhiệt độ hồ quang đạt 19.400°C, đủ để làm nóng chảy kim loại nền mà không làm nóng chảy điện cực. Máy hàn TIG sử dụng các loại khí bảo vệ như argon, heli hoặc hỗn hợp argon-heli để ngăn quá trình oxy hóa tại khu vực hàn, đảm bảo chất lượng mối hàn.

Cấu tạo chính của máy hàn TIG bao gồm:

• Bộ nguồn điện hàn với công suất từ 5-300 ampere.
• Mỏ hàn chứa điện cực vonfram.
• Bộ điều khiển khí.
• Hệ thống làm mát (đối với máy công suất lớn).
• Dây que hàn riêng biệt.

Ưu điểm nổi bật của máy hàn TIG:

• Tạo mối hàn chính xác, đẹp mắt với độ ngấu sâu tối ưu.
• Kiểm soát hoàn toàn quá trình hàn và lượng kim loại đắp.
• Không phát sinh xỉ hàn, ít khói và bụi.
• Hàn được nhiều loại kim loại khác nhau như thép không gỉ, nhôm, đồng, titanium.

Nhược điểm của máy hàn TIG:

• Tốc độ hàn chậm hơn so với MIG/MAG (chỉ 5-8 cm/phút).
• Đòi hỏi kỹ thuật cao từ người thợ.
• Chi phí đầu tư thiết bị ban đầu cao hơn.
• Năng suất thấp hơn so với các phương pháp hàn khác.

Theo báo cáo Global Welding Equipment Market 2024, hàn TIG chiếm 25% thị phần thiết bị hàn toàn cầu với giá trị 4.2 tỷ USD. Tại Việt Nam, 78% các xưởng cơ khí chính xác sử dụng công nghệ hàn TIG cho sản xuất linh kiện ô tô và hàng không vũ trụ.

Tổng Quan Về Máy Hàn MIG/ MAG

Máy hàn MIG/MAG là công nghệ hàn sử dụng dây điện cực kim loại liên tục tự nóng chảy trong quá trình hàn, kết hợp với khí bảo vệ. MIG sử dụng khí trơ như argon hoặc heli, còn MAG sử dụng khí hoạt tính như CO2 hoặc hỗn hợp argon-CO2.

Nguyên lý hoạt động của máy hàn MIG/MAG dựa trên hồ quang điện tạo ra giữa dây hàn liên tục và vật liệu cần hàn, hồ quang này đạt nhiệt độ 6.000-15.000°C. Dây hàn đồng thời đóng vai trò là điện cực và vật liệu đắp, được cấp tự động với tốc độ 2-15 m/phút tùy theo cường độ dòng điện và đường kính dây.

Cấu tạo chính của máy hàn MIG/MAG bao gồm:

• Bộ nguồn điện với công suất 30-500 ampere.
• Hệ thống cấp dây tự động.
• Mỏ hàn với bộ phận dẫn dây và phun khí.
• Bình khí bảo vệ (CO2, argon hoặc hỗn hợp).
• Bộ điều khiển tham số hàn.

Ưu điểm của máy hàn MIG/MAG:

• Năng suất cao với tốc độ hàn 15-25 cm/phút.
• Dễ sử dụng, thời gian đào tạo thợ ngắn.
• Có thể tự động hóa hoàn toàn.
• Chi phí vận hành thấp hơn so với TIG.
• Phù hợp với hàn tấm kim loại mỏng đến dày.

Nhược điểm của máy hàn MIG/MAG:

• Khó kiểm soát vũng hàn khi thực hiện ở vị trí phức tạp.
• Chất lượng mối hàn không bằng TIG về độ tinh xảo.
• Sinh nhiều khói và bụi hàn.
• Không phù hợp cho các mối hàn yêu cầu độ thẩm mỹ cao.

So Sánh A-Z Về Máy Hàn TIG & Máy Hàn MIG/MAG

8 khía cạnh chính cần so sánh gồm: nguyên lý hoạt động, tốc độ hàn, chất lượng mối hàn, độ phức tạp, vật liệu hàn, khí bảo vệ, chi phí vận hành và ứng dụng thực tế.

Kinh nghiệm trên 10 năm của Vegatec cho thấy, máy hàn TIG tạo mối hàn chất lượng cao nhưng tốc độ chậm, trong khi máy hàn MIG/MAG có tốc độ nhanh gấp 3-5 lần nhưng chất lượng thấp hơn.

Dưới đây là bảng so sánh chi tiết 8 khía cạnh quan trọng nhất:

Tiêu chí	Máy hàn TIG	Máy hàn MIG/MAG
Nguyên lý hoạt động	Sử dụng điện cực Vonfram không tiêu hao. Vật liệu bù (que hàn) được cấp bằng tay	Sử dụng dây hàn tiêu hao được cấp tự động qua súng hàn. Dây hàn vừa là điện cực, vừa là vật liệu bù
Tốc độ hàn	Chậm, đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỹ năng cao của người thợ	Nhanh, năng suất cao do quá trình cấp dây tự động
Chất lượng mối hàn	Rất cao, sạch, đẹp, ngấu sâu và không có xỉ hay bắn tóe	Tốt, chắc chắn nhưng có thể tạo ra bắn tóe và cần làm sạch sau khi hàn
Độ phức tạp	Khó, yêu cầu sự phối hợp khéo léo giữa hai tay để điều khiển mỏ hàn và que bù	Tương đối dễ học và vận hành, chỉ cần điều khiển một tay
Vật liệu hàn	Hàn được hầu hết các kim loại và hợp kim, kể cả kim loại “khó tính” như Titan, Magie. Đặc biệt tốt cho vật liệu mỏng	Chủ yếu hàn thép carbon, thép không gỉ, nhôm. Rất hiệu quả với vật liệu có độ dày từ trung bình đến dày
Khí bảo vệ	Luôn dùng khí trơ (Inert Gas) như Argon, Helium	MIG: Dùng khí trơ (Argon) cho kim loại màu. MAG: Dùng khí hoạt tính (CO2, Ar/CO2) cho thép
Chi phí vận hành	Cao hơn do tốc độ hàn chậm làm tăng chi phí nhân công, khí Argon cũng đắt hơn khí CO2	Thấp hơn nhờ tốc độ nhanh giúp giảm thời gian làm việc, khí CO2 dùng cho hàn MAG rất rẻ và dễ kiếm
Tính linh hoạt	Rất linh hoạt, có thể hàn ở mọi tư thế. Mỏ hàn nhỏ gọn dễ dàng tiếp cận các vị trí khó	Kém linh hoạt hơn ở các vị trí phức tạp. Súng hàn lớn hơn và khó thao tác trong không gian hẹp
Ứng dụng tiêu biểu	Hàng không vũ trụ, đường ống áp lực cao, sản xuất thiết bị y tế, thực phẩm, chế tác nghệ thuật, sửa chữa khuôn mẫu	Sản xuất công nghiệp, chế tạo khung xe đạp, ô tô, đóng tàu, xây dựng kết cấu thép, sản xuất hàng loạt

Theo nghiên cứu của Viện Hàn Quốc tế năm 2023, máy hàn TIG thân thiện với môi trường hơn 70% so với MIG/MAG, tạo ra lượng khói và bụi chỉ bằng 25-30%. Điều này đặc biệt quan trọng khi làm việc trong không gian hạn chế dưới 50m² hoặc có yêu cầu nghiêm ngặt về môi trường.

Nên Lựa Chọn Máy Hàn TIG Hay Máy Hàn MIG/MAG?

Việc lựa chọn giữa máy hàn TIG và MIG/MAG phụ thuộc vào 5 yếu tố chính: loại vật liệu, độ dày kim loại (dưới hoặc trên 3mm), yêu cầu chất lượng, ngân sách và mục tiêu năng suất. 

Theo kinh nghiệm của Vegatec, máy hàn TIG phù hợp cho công việc chính xác với vật liệu mỏng, trong khi MIG/MAG tối ưu cho tốc độ cao và vật liệu dày.

Bạn nên chọn máy hàn TIG khi:

• Chất lượng là ưu tiên số 1: Bạn cần những mối hàn có độ chính xác, sạch sẽ và thẩm mỹ cao nhất, đặc biệt là các mối hàn lộ ra ngoài.
• Làm việc với vật liệu mỏng: Hàn TIG cho phép kiểm soát nhiệt lượng tuyệt vời, tránh làm cong vênh hoặc cháy thủng các tấm kim loại mỏng (dưới 3mm).
• Hàn các kim loại đặc biệt: Bạn thường xuyên hàn thép không gỉ (inox), nhôm, đồng, titan hoặc các hợp kim cao cấp khác.
• Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ: Các công việc sửa chữa chính xác, chế tác nghệ thuật, hoặc hàn các chi tiết nhỏ, phức tạp.

Bạn nên chọn máy hàn MIG/MAG khi:

• Tốc độ và năng suất là quan trọng nhất: Bạn cần hoàn thành công việc nhanh chóng, đặc biệt là trong môi trường sản xuất hoặc các dự án lớn.
• Hàn các vật liệu dày: Máy hàn MIG/MAG có tốc độ đắp cao, lý tưởng để hàn các tấm thép dày một cách nhanh chóng và hiệu quả.
• Bạn là người mới bắt đầu: Quy trình hàn MIG/MAG tương đối dễ học, giúp bạn nhanh chóng tạo ra các mối hàn chắc chắn mà không cần quá nhiều kinh nghiệm.
• Ngân sách có hạn: Chi phí vận hành của máy hàn MIG/MAG (đặc biệt là MAG dùng khí CO2) thường thấp hơn so với TIG.

Những câu hỏi thường gặp về máy hàn TIG & máy hàn MIG/MAG

1. Chi phí đầu tư ban đầu cho máy hàn TIG và MIG/MAG như thế nào?

Chi phí đầu tư ban đầu cho máy hàn TIG cao hơn máy hàn MIG/MAG khoảng 20-30%. Máy hàn TIG cơ bản có giá từ 15-25 triệu đồng, trong khi các dòng chuyên nghiệp dao động từ 30-100 triệu đồng tùy công suất và tính năng. Máy hàn MIG/MAG cơ bản có giá từ 10-20 triệu đồng, còn dòng công nghiệp từ 25-70 triệu đồng.

2. Việc bảo trì, bảo dưỡng máy hàn TIG và MIG/MAG có phức tạp không?

Việc bảo trì máy hàn MIG/MAG thường phức tạp hơn do có nhiều bộ phận chuyển động. Bạn cần thường xuyên kiểm tra và làm sạch bộ cấp dây, con lăn đẩy dây, ống dẫn dây (ruột gà) và bép hàn để tránh tình trạng kẹt dây. Ngược lại, máy hàn TIG có cấu tạo cơ khí đơn giản hơn. Công việc bảo trì chủ yếu là kiểm tra cáp, mỏ hàn, và mài hoặc thay thế điện cực vonfram khi nó bị mòn hoặc nhiễm bẩn.

3. An toàn khi sử dụng máy hàn TIG và MIG/MAG có điểm gì cần lưu ý?

Cả hai phương pháp đều tiềm ẩn các rủi ro chung như điện giật, bỏng do nhiệt, cháy nổ và nguy hiểm từ bức xạ hồ quang (tia UV và tia hồng ngoại). Tuy nhiên, có một vài điểm khác biệt:

• Khói và bắn tóe: Hàn MIG/MAG tạo ra nhiều khói và tia lửa bắn tóe hơn đáng kể so với hàn TIG. Do đó, yêu cầu về hệ thống thông gió và trang bị bảo hộ chống cháy phải nghiêm ngặt hơn.
• Bức xạ UV: Hàn TIG tạo ra bức xạ UV cực kỳ mạnh, dù ít khói. Việc không bảo vệ da và mắt đúng cách có thể dẫn đến bỏng da và tổn thương mắt nghiêm trọng.
• Trang bị bảo hộ cá nhân (PPE): Luôn luôn bắt buộc phải sử dụng mũ hàn tự động tối màu, găng tay da cách nhiệt, quần áo bảo hộ chống cháy và giày bảo hộ khi làm việc với cả hai loại máy.

4. Làm thế nào để khắc phục các lỗi hàn phổ biến khi sử dụng máy TIG hoặc MIG/MAG?

Lỗi hàn TIG:

• Nhiễm bẩn điện cực (đầu kim bị đen, tù): Xảy ra khi kim hàn chạm vào vũng hàn hoặc que bù. Cách khắc phục là mài lại đầu kim cho nhọn.
• Mối hàn bị rỗ khí (lỗ kim): Nguyên nhân có thể do khí bảo vệ không đủ, gió lùa, hoặc vật liệu hàn bị bẩn. Hãy tăng lưu lượng khí, che chắn khu vực hàn và vệ sinh thật kỹ vật liệu trước khi hàn.

Lỗi hàn MIG/MAG:

• Dây hàn bị rối: Thường do sức căng con lăn không phù hợp, ruột gà bị bẩn hoặc bép hàn sai kích cỡ. Kiểm tra và điều chỉnh lại các bộ phận này.
• Mối hàn bị rỗ, không ngấu: Kiểm tra lại lưu lượng khí, làm sạch vật liệu, và điều chỉnh lại thông số điện áp và tốc độ dây cho phù hợp với độ dày vật liệu.

5. Sự khác biệt về chất lượng mối hàn giữa TIG và MIG/MAG như thế nào?

Tiêu chuẩn mối hàn là điểm khác biệt rõ rệt nhất. Hàn TIG tạo ra mối hàn có chất lượng vượt trội, sạch sẽ, chính xác, không có xỉ và bắn tóe. Mối hàn TIG thường không cần xử lý sau khi hàn và có tính thẩm mỹ rất cao. Ngược lại, mối hàn MIG/MAG tuy rất chắc chắn và đáp ứng tốt yêu cầu kỹ thuật, nhưng thường có hiện tượng bắn tóe và bề mặt không mịn đẹp bằng, đôi khi cần phải mài hoặc làm sạch xỉ sau khi hoàn thành.

6. Mua máy hàn TIG và MIG/MAG ở đâu uy tín, giá tốt?

Vegatec tự hào là nhà phân phối uy tín, mang đến các giải pháp hàn toàn diện với dòng sản phẩm máy hàn TIG và MIG/MAG chính hãng, đáp ứng mọi nhu cầu từ gia dụng đến sản xuất công nghiệp nặng. Với cam kết về chất lượng và dịch vụ, Vegatec là điểm đến tin cậy cho mọi thợ hàn chuyên nghiệp và các doanh nghiệp cơ khí.

Tại sao lại chọn Vegatec?

• Sản phẩm chính hãng.
• Giá cả cạnh tranh.
• Đa dạng mẫu mã.
• Tư vấn chuyên sâu.
• Bảo hành dài hạn.

Các dòng sản phẩm máy hàn TIG và MIG/MAG nổi bật tại Vegatec: Máy hàn MIG/MAG xung kỹ thuật số YD-350GL, Máy hàn MIG/MAG – DIGISTAR 250, Máy hàn MIG/MAG Smartmig M20/T21/T25, Máy hàn TIG 300WY4 / Panasonic, Máy hàn TIG AC/DC Inverter YC-300WX4, Máy hàn TIG Rainbow HF…

Với Vegatec, bạn không chỉ mua một chiếc máy hàn, mà còn nhận được một giải pháp làm việc hiệu quả và sự đồng hành đáng tin cậy. Liên hệ ngay Vegatec để được tư vấn – báo giá tốt nhất!