Cách Sử Dụng Bép Cắt Plasma Giúp Kéo Dài Tuổi Thọ Leave a comment

Quá trình cắt plasma bắt đầu khi khí làm việc (thường là không khí, nitơ hoặc hỗn hợp khí) được đưa vào bép cắt plasma. Tại đây, khí được ion hóa bằng cách áp dụng điện áp cao giữa catốt và anốt bên trong bép cắt, tạo ra dòng plasma có nhiệt độ lên tới 30.000°C. Dòng plasma nóng chảy này được tập trung và phun ra khỏi đầu mũi bép cắt, đủ mạnh để cắt qua các tấm kim loại dày từ vài milimet đến hàng chục milimet.

Sự đa dạng của bép cắt plasma là một yếu tố quan trọng trong công nghệ này. Các bép cắt có thể được phân loại theo công suất, kiểu dòng điện (AC hoặc DC), loại khí làm việc và các tính năng khác nhau. Chúng được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp như đóng tàu, xây dựng, gia công kim loại, và nhiều lĩnh vực khác nữa.

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của bép cắt plasma như: môi trường làm việc, phương pháp cắt, áp xuất loại khí sử dụng… Vậy sử dụng bép cắt plasma như thế nào để đảm bảo hiệu quả vừa kéo dài tuổi thọ bép cắt. Cùng Vegatec tìm hiểu qua bài viết sau.

Tìm Hiểu Bép Cắt Plasma 

Bép cắt plasma là phụ kiện hàn cắt quan trọng giúp quá trình cắt plasma trở nên hoàn chỉnh và hiệu quả hơn. Khi kết hợp bép cắt với chụp khí, đầu cắt sẽ tạo nên mỏ cắt giúp nén dòng khí ở áp suất cực cao tạo thành những tia plasma cắt đứt kim loại. 

Bép cắt plasma CNC được dùng làm mũi bắn tia plasma. Khi kết bộ phận này với máy cắt plasma, plasma sẽ theo một dòng chảy trực tiếp thoát ra ngoài qua vòi phun.

Ở vòi phun được thiết kế lỗ thoát khí có đường kính phụ thuộc vào dòng cắt. Đầu bép cắt cũng được thiết kế tương tự để cung cấp nước hay khí nhằm bảo vệ và tăng tuổi thọ cho sản phẩm.

Trong bép cắt plasma, nhiệt plasma được tạo nên từ tần số vô tuyến (RF), dòng điện xoay chiều (AC) hay dòng điện một chiều (DC). Tuy nhiên nhiệt plasma được tạo nên từ dòng điện một chiều (DC) được sử dụng phổ biến nhất bởi tiêu thụ điện năng thấp, hoạt động ổn định và ít gây rung, tiếng ồn so với AC.

Cách Sử Dụng Bép Cắt Plasma An Toàn, Hiệu Quả

Nhìn chung tuổi thọ của bép cắt plasma phụ thuộc vào các yếu tố sau:

1. Số lần đục lỗ ban đầu khi cắt

Càng hạn chế được số lần đục lổ thì tuổi thọ bép cắt sẽ dài hơn. Để thực hiện điều này nếu có nhiều chi tiết cần cắt mà ta chỉ cần lấy phần ở bên trong (phần bên ngoài bỏ đi) thì ta có thể vẽ các đường nối sao cho khi cắt chỉ cần đục lổ một lần sau đó cắt liên tục sang các phần khác mà không cần đục lổ lại. Phương pháp này không thực hiện được nếu cần lấy chi tiết bên ngoài.

2. Chất lượng khí đưa vào nguồn cắt Plasma

Yêu cầu khí phải sạch, không lẫn dầu hoặc nước. Nếu không tuổi thọ bép cắt cũng như chất lượng đường cắt sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều.

3. Độ cao lúc đánh lửa (đục lỗ) & lúc cắt quá thấp

Khi đục lổ phần kim loại nóng chảy bị dội ngược lên văng vào béc cắt, nếu làm bít lổ cắt thì béc cắt có thể hỏng ngay lần đầu mồi lổ. Do đó, khi mồi lổ phải chỉnh khoảng cách giữa mỏ cắt và vật liệu cao gấp 2 – 3 lần lúc cắt, thông thường có thể chỉnh độ cao đục lổ từ 5 – 10 mm (tùy độ dày vật liệu, vật liệu càng dày thì chỉnh càng cao).

4. Di chuyển đầu cắt khi chưa đục thủng vật liệu

Khi đục lổ phải có thời gian chờ để tia plasma có thể xuyên thủng hoàn toàn vật liệu (nhất là các vật liệu dày), sau đó mới bắt đầu di chuyển đầu cắt và từ từ hạ độ cao đầu cắt xuống khoảng cách thích hợp.

• Nếu vật liệu chưa được xuyên thủng mà đã di chuyển đầu cắt thì béc cắt có thể hỏng ngay. Khi sử dụng máy cắt plasma Hypertherm của Mỹ thì tối kỵ nhất việc vi phạm điều này.
• Nếu không thì lấy rổ mà đựng béc cắt bị hư. Khi dùng nguồn plasma của Hypertherm thì phải tuân theo bảng thông số cắt (Cut Chart) của nhà sản xuất thì mới đảm bảo tuổi thọ bép cắt là tốt nhất đúng như nhà sản xuất giới thiệu.

5. Trong quá trình cắt không để béc cắt chạm vào bề mặt vật liệu

Không nên để béc cắt chạm vào bề mặt vật liệu nếu không béc cắt rất nhanh hỏng. Nếu cắt bằng máy CNC thì máy phải có trang bị bộ điều khiển độ cao đầu cắt tự động, giúp duy trì độ cao đầu cắt ổn định cho dù vật liệu bị cong vênh.

6. Điểm cuối cùng phụ thuộc vào chất lượng bép cắt

Nhất là đối với béc cắt dùng cho mỏ cắt P80, hiện trên thị trường có rất nhiều loại với chất lượng rất khác nhau. Có loại cắt được hàng trăm mét cắt mới hỏng, có loại cắt chưa đầy 30 mét đã hỏng mặc dù đã áp dụng đầy đủ các giải pháp ở trên. Cho nên điều quan trọng là phải chọn mua loại béc cắt plasma có chất lượng tốt sau đó áp dụng các kỹ thuật ở trên sẽ cho hiệu quả cao nhất.

Lưu Ý Khi Sử Dụng Bép Cắt An Toàn

Khi sử dụng bếp cắt plasma, cần tuân thủ các lưu ý về an toàn sau để đảm bảo quá trình cắt diễn ra an toàn và hiệu quả:

Trang bị bảo hộ cá nhân đầy đủ:

• Mang găng tay, quần áo và giày bảo hộ chống cháy và chịu nhiệt.
• Sử dụng mặt nạ hàn hoặc kính bảo hộ để bảo vệ mắt khỏi tia lửa và tia UV.
• Đeo khẩu trang để ngăn ngừa hít phải khói và bụi kim loại độc hại.

Kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị:

• Kiểm tra dây dẫn, đầu cắt và các linh kiện khác trước khi sử dụng.
• Thay thế các bộ phận hư hỏng hoặc mòn để đảm bảo an toàn.
• Định kỳ vệ sinh và bảo dưỡng thiết bị theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Đảm bảo môi trường làm việc an toàn:

• Làm việc trong khu vực thông thoáng, tránh xa vật liệu dễ cháy.
• Đặt bếp cắt trên bề mặt cứng, chắc chắn và có độ cao phù hợp.
• Chuẩn bị các thiết bị chữa cháy sẵn sàng tại khu vực làm việc.

Tuân thủ các quy trình vận hành đúng cách:

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ các bước vận hành.
• Điều chỉnh thông số cắt phù hợp với từng loại vật liệu.
• Không rời khỏi thiết bị trong khi đang cắt.

Bằng việc tuân thủ các biện pháp an toàn này, người sử dụng có thể tránh được các rủi ro như cháy nổ, bỏng hoặc ngộ độc trong quá trình cắt plasma.

Những Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. Bép cắt plasma thường được làm từ vật liệu gì?

Bép cắt plasma thường được chế tạo từ các vật liệu chịu nhiệt và chống ăn mòn cao như đồng, vonfram hoặc hafnium. Những vật liệu này giúp bép cắt chịu được nhiệt độ plasma lên tới 30.000°C và kéo dài tuổi thọ sử dụng.

2. Áp suất khí đầu vào cho bép cắt plasma thường nằm trong khoảng nào?

Áp suất khí đầu vào cho bép cắt plasma thường dao động từ 5 đến 8 bar (khoảng 70-120 psi), tùy thuộc vào công suất và kiểu bép cắt. Việc duy trì áp suất khí ổn định giúp tạo ra tia plasma ổn định và nâng cao chất lượng cắt.

3. Tốc độ cắt trung bình của bép cắt plasma là bao nhiêu?

Tốc độ cắt của bép plasma phụ thuộc vào độ dày vật liệu, công suất nguồn cắt và điều kiện vận hành. Thông thường, với vật liệu dày 10mm, tốc độ cắt trung bình khoảng 1,5-2 mét/phút. Với vật liệu mỏng hơn, tốc độ có thể lên tới 5-6 mét/phút.

4. Bép cắt plasma có thể cắt được những vật liệu nào ngoài kim loại?

Ngoài các loại kim loại thông dụng như thép, inox, nhôm…, bép cắt plasma còn có thể cắt được một số vật liệu phi kim như gốm, kính, đá, cao su… Tuy nhiên, cần lựa chọn loại bép và thông số cắt phù hợp cho từng vật liệu.

5. Các loại khí thường được sử dụng trong cắt plasma gồm những loại nào?

Khí thường được sử dụng trong cắt plasma bao gồm:

• Không khí: rẻ tiền, phù hợp cắt các vật liệu mỏng.
• Nitơ: cho vết cắt sạch và chính xác hơn, thích hợp cho inox và nhôm.
• Oxy: tăng tốc độ cắt, nhưng vết cắt kém hơn, thường dùng cho thép cacbon.
• Argon và hydro: cho chất lượng cắt tốt nhất, nhưng giá thành cao.

Xem chi tiết hơn ở bài viết: Các loại khí thường dùng khi cắt plasma được cập nhật trên website.

6. Bép cắt plasma có cần bảo quản định kỳ không? Nếu có thì bao lâu một lần?

Bép cắt plasma cần được vệ sinh và bảo dưỡng định kỳ để duy trì hiệu suất và kéo dài tuổi thọ. Các nhà sản xuất thường khuyến nghị vệ sinh và kiểm tra bép cắt sau khoảng 8 giờ làm việc hoặc mỗi ngày một lần. Ngoài ra, cần kiểm tra và thay thế các phụ kiện như điện cực, vòi phun khi bị mòn quá mức. Ngoài ra, bạn có thể xem thêm bài viết chia sẻ các nguyên nhân làm bép cắt plasma nhanh hỏng và cách khắc phục an toàn, hiệu quả nhất.

7. Tuổi thọ trung bình của một bép cắt plasma là bao lâu?

Tuổi thọ của bép cắt plasma phụ thuộc vào chất lượng bép, chế độ vận hành và bảo dưỡng. Với bép cắt chất lượng cao và được sử dụng đúng cách, tuổi thọ trung bình có thể đạt 1000-1500 lần mồi hồ quang, tương đương khoảng 80-120 giờ cắt liên tục. Tuy nhiên, với bép kém chất lượng hoặc không bảo quản tốt, tuổi thọ có thể giảm xuống chỉ còn vài chục giờ.

8. Những sai lầm thường gặp khi sử dụng bép cắt plasma là gì?

Một số sai lầm thường gặp khi sử dụng bép cắt plasma:

• Chọn sai chế độ cắt, làm giảm chất lượng và tuổi thọ bép.
• Để bép cắt va chạm hoặc quá gần bề mặt vật liệu.
• Mồi cắt khi chưa xuyên thủng vật liệu.
• Sử dụng khí nén bị ẩm hoặc nhiễm dầu.
• Không vệ sinh và bảo dưỡng bép cắt thường xuyên.

9. Khi nào cần thay thế bép cắt plasma?

Bép cắt plasma cần được thay thế khi xuất hiện những dấu hiệu sau:

• Chất lượng vết cắt giảm, xuất hiện nhiều xỉ và ba via.
• Tia plasma yếu, không ổn định, màu sắc thay đổi.
• Bép cắt bị hư hỏng, biến dạng hoặc mòn quá mức.
• Phải tăng áp lực khí hoặc dòng điện để duy trì hiệu suất cắt. Thông thường, bép cắt nên được thay thế sau khoảng 1000-1500 lần mồi cắt hoặc khi không đảm bảo chất lượng như mong muốn.

10. Những lưu ý về an toàn khi thay thế hoặc bảo dưỡng bép cắt plasma?

Khi thay thế hoặc bảo dưỡng bép cắt plasma, cần lưu ý:

• Ngắt nguồn điện và khí ga trước khi tháo lắp.
• Đeo găng tay và kính bảo hộ để tránh bỏng và thương tích.
• Chỉ sử dụng phụ tùng chính hãng, đúng thông số kỹ thuật.
• Làm sạch kỹ các bề mặt tiếp xúc trước khi lắp ráp.
• Kiểm tra rò rỉ khí và các mối nối sau khi lắp đặt.
• Tiến hành test thử và điều chỉnh thông số trước khi đưa vào sử dụng lại.

Hy vọng rằng bài viết đã mang đến nhiều kiến thức hữu ích giúp quá trình sử dụng máy cắt plasma của bạn được hiệu quả và tiết kiệm nhất. Liên hệ với Vegatec nếu bạn có nhu cầu về máy móc, phụ kiện máy cắt plasma.