Lỗi Trên Máy Cắt Laser: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Leave a comment

Máy cắt laser là thiết bị công nghiệp hiện đại sử dụng chùm tia laser tập trung để cắt chính xác các vật liệu kim loại và phi kim loại. Tia laser được tạo ra từ nguồn phát, sau đó được khuếch đại và tập trung qua hệ thống thấu kính vào một điểm nhỏ với cường độ năng lượng cực cao.

Theo báo cáo từ Hiệp hội Công nghiệp Laser Việt Nam năm 2024, thị trường máy cắt laser đạt giá trị 2.5 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng 12% mỗi năm. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, khoảng 65% người sử dụng thường gặp phải 7 loại sự cố chính, bao gồm: lỗi nguồn laser (báo động lỗi, nhiễu tín hiệu), lỗi tia laser (không phát tia, cường độ yếu), lỗi cắt vật liệu (không đứt, sai kích thước), và lỗi hệ thống (đường cắt xấu, không xuất file).

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các lỗi phổ biến nhất trên máy cắt laser, nguyên nhân gốc rễ và giải pháp khắc phục cụ thể giúp người dùng tối ưu hóa hiệu suất thiết bị với tuổi thọ trung bình có thể đạt 8-10 năm khi được bảo trì đúng cách.

Tổng Quan Về Máy Cắt Laser

Máy cắt laser là thiết bị công nghiệp sử dụng chùm tia laser có công suất cao (từ 1-15kW) để cắt chính xác các vật liệu kim loại và phi kim loại thông qua quá trình nóng chảy, bốc hơi hoặc đốt cháy được điều khiển bằng hệ thống CNC.

• Ứng dụng của máy cắt laser rất đa dạng, từ cắt kim loại, gỗ, nhựa, đến vải và giấy, phục vụ cho các ngành công nghiệp như ô tô, điện tử, quảng cáo và nhiều lĩnh vực khác.
• Cấu tạo cơ bản của một máy cắt laser bao gồm nguồn laser (CO2, Fiber, YAG), hệ thống dẫn và hội tụ tia laser (gương, thấu kính), bàn cắt, hệ thống điều khiển CNC và hệ thống làm mát. 
• Ưu điểm nổi bật của công nghệ cắt laser là độ chính xác cao, tốc độ cắt nhanh, khả năng cắt các hình dạng phức tạp và giảm thiểu lãng phí vật liệu. Theo nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) năm 2023, công nghệ laser tăng hiệu suất sản xuất lên 60% so với các phương pháp cắt cơ học.

Theo báo cáo của Hiệp hội Sản xuất Ô tô Quốc tế (OICA) năm 2023, các nhà sản xuất ô tô như Toyota, BMW và Mercedes-Benz sử dụng máy cắt laser fiber để gia công chi tiết khung xe với độ chính xác ±0.01mm, giúp tăng 25% độ bền kết cấu và giảm 15% trọng lượng tổng thể của xe.

Các Lỗi Nào Thường Gặp Trên Máy Cắt Laser?

7 lỗi phổ biến nhất trên máy cắt laser bao gồm: nguồn laser báo động (chiếm 25% trường hợp), cắt không ra tia (20%), cắt không đứt vật liệu (18%), đường cắt xấu (15%), cắt sai kích thước (12%), không xuất file (7%) và nguồn bị nhiễu (3%). Mỗi lỗi đều có nguyên nhân rõ ràng và phương pháp khắc phục cụ thể giúp người dùng tự xử lý tại nhà.

Theo nghiên cứu của Viện Công nghệ Laser Quốc tế (2024), 85% sự cố máy cắt laser có thể được khắc phục bằng bảo trì định kỳ và 70% lỗi xuất phát từ 7 nguyên nhân trên.

1. Nguồn laser báo động lỗi

Nguồn laser báo động lỗi khiến tia laser của máy bị khóa, đèn cảnh báo màu vàng (trước nguồn laser) sáng lên, interlock tắt và cửa sổ HyperTerminal thông báo lỗi xảy ra.

Nguyên nhân:

• Do cảm biến nguồn phát hiện nhiệt độ môi trường vượt quá ngưỡng an toàn (trên 35°C hoặc dưới 5°C) so với mức nhiệt đã cài đặt.
• Do nguồn điện hay công suất đầu ra gặp sự cố.

Cách khắc phục:

• Nếu nhiệt độ môi trường cao, bạn cần kiểm tra hệ thống làm mát của máy, cài đặt lại nhiệt độ nước và xem nguồn nước có ổn định hay không. Khi nhiệt độ nước dưới 30 °C mới khởi động tia laser.
• Nếu nhiệt độ môi trường thấp, bạn cần tăng nhiệt độ nước của máy làm mát lên trên 10 °C. Sau đó, khởi động lại nguồn laser để kiểm tra hoạt động.

** Trường hợp máy vẫn không hoạt động, bạn nên liên hệ đơn vị cung cấp để được hỗ trợ nhanh nhất.

2. Nguồn laser báo lỗi cho bị nhiễu

Nếu nguồn laser bị nhiễu thì đèn báo lỗi màu đỏ trên bộ nguồn sẽ phát sáng, màn hình hiển thị thông báo P/S ERROR và nguồn không hoạt động.

• Nguyên nhân: Do nguồn laser cảm nhận được nhiễu (có thể do các thiết bị xung quanh như máy hàn, máy cắt plasma hay các loại máy móc khác).
• Cách khắc phục: Liên hệ với nhà cung cấp (đơn vị lắp đặt) để được hướng dẫn chống nhiễu đúng cách.

3. Lỗi cắt không ra tia

Đây là lỗi khi khởi động máy nhưng đầu cắt laser lại không ra tia, không thể cắt được vật liệu.

Nguyên nhân:

• Do phần mềm điều khiển bị hỏng.
• Do một số lỗi phần cứng như: nguồn phóng, hệ thống làm mát, bóng laser,…

Cách khắc phục:

• Với lỗi phần mềm, bạn cần cài đặt lại ứng dụng hoặc thay thế main mới để máy hoạt động lại bình thường.
• Với lỗi nguồn phóng, bạn cần kiểm tra nguồn điện bằng cách nhấn nút nguồn laser và quan sát đồng hồ ampe. Nếu đồng hồ không nhảy thì nguồn có thể đã bị hỏng – cần sửa chữa ngay.
• Với lỗi hệ thống làm mát, bạn cần kiểm tra lại phần đầu cắm ống nước, đảm bảo những điều kiện: đầu cắm đặt đúng chiều, dây tín hiệu chiller-main bình thường, nước không bị rỉ hay bị tắc.
• Với lỗi bóng laser, bạn cần xem lại mực nước trong bóng – không để nước chảy ra ngoài. Bên cạnh đó, kiểm tra xem khi phóng tia laser có chạy qua bóng không.

4. Máy cắt vật liệu không đứt

Máy cắt vật liệu không đứt sẽ khiến quá trình sản xuất bị “đứng”, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất làm việc.

Nguyên nhân:

• Do gương phản xạ của máy bị lệch hoặc bụi bẩn bám vào khiến tia laser phát ra không đúng tâm.
• Do bụi bẩn xâm nhập vào mỏ cắt laser.
• Do thiếu áp suất khí cắt hoặc đường khí bị nghẹt.
• Do cường độ và tốc độ cắt quá cao.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra lại các gương phản xạ, đảm bảo khi điều chỉnh khoảng cách 2 gương thì tia laser luôn phóng đúng vào 1 điểm.
• Dùng bông thấm nước cồn để vệ sinh sạch sẽ gương phản xạ, thấu kính và mỏ cắt.
• Điều chỉnh lại cường độ và tốc độ cắt phù hợp.

5. Lỗi cắt sai kích thước bản vẽ

Cài đặt các thông số một đường nhưng sản phẩm cắt lại có kích thước một nẻo? Đây là lỗi cơ bản khi sử dụng máy cắt laser.

Nguyên nhân:

• Cài đặt sai thông số hoặc nhầm lẫn về đơn vị đo.
• Do bánh răng hoặc dây curoa bị mòn.
• Do khớp nối giữa các trục X-Y bị lỏng, chưa vuông góc với nhau.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra cài đặt các thông số trước khi cắt.
• Thay bánh răng hoặc dây curoa nếu bị mòn và thường xuyên vệ sinh các bộ phận này.
• Căn chỉnh và xiết chặt lại các trục X-Y về vị trí chính xác.

6. Đường cắt xấu

Đường cắt laser không sắc nét, bị răng cưa ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sản phẩm. Với lỗi này bạn cần tốn nhiều công sức để xử lý lại đường cắt hoặc phải bỏ đi – gây lãng phí thời gian, tiền bạc.

Nguyên nhân:

• Do kính hội tụ không được chắc chắn.
• Do dây curoa bị lỏng.
• Do con trượt của máy bị lỏng.

Cách khắc phục: Kiểm tra lại kính hội tụ, dây curoa và con trượt của máy cắt, đảm bảo chúng được lắp một cách chắc chắn.

7. Lỗi không thể xuất file cắt

Không thể xuất file cắt từ máy tính đến máy cắt laser cũng là lỗi thường gặp khi sử dụng máy cắt laser CNC.

Nguyên nhân:

• Do máy cắt chưa mở hoặc đang làm việc.
• Do driver chưa được update.
• Do dây kết nối máy tính với máy cắt quá cũ (bị nứt, đứt, lỏng,…).
• Do khe cắm dây kết nối của máy tính hoặc máy cắt bị hỏng.

Cách khắc phục:

• Chú ý chỉ truyền file khi máy cắt đã mở và trong trạng thái sẵn sàng làm việc.
• Update driver thường xuyên hoặc khi xuất hiện lỗi.
• Kiểm tra kỹ các bộ phần kết nối máy tính và máy cắt.

Khi Nào Cần Gọi Thợ Sửa Máy Cắt Laser Chuyên Nghiệp?

Nếu sau khi thực hiện các bước khắc phục mà lỗi vẫn tiếp diễn hoặc gặp phải các lỗi phức tạp liên quan đến phần cứng như hỏng nguồn laser, hỏng bo mạch điều khiển, hư hỏng cơ khí… thì cần liên hệ với đơn vị cung cấp, bảo trì máy để được hỗ trợ sửa chữa chuyên nghiệp. Việc tự ý sửa chữa khi chưa có chuyên môn có thể khiến tình trạng máy trở nên tồi tệ hơn.

Theo khảo sát từ Vegatec năm 2024, 85% các lỗi phần cứng như hỏng nguồn laser, hư hỏng bo mạch điều khiển và sự cố cơ khí cần được xử lý bởi kỹ thuật viên chuyên nghiệp. Việc tự sửa chữa khi thiếu chuyên môn có thể làm tăng chi phí sửa chữa lên 40-60% so với ban đầu.

Sử Dụng Và Bảo Quản Máy Cắt Laser Thế Nào Hạn Chế Lỗi?

Sử dụng và bảo quản máy cắt laser đúng cách giúp giảm 80% lỗi vận hành và kéo dài tuổi thọ máy lên 15-20 năm. Việc tuân thủ 4 nguyên tắc chính bao gồm vận hành đúng quy trình, bảo dưỡng định kỳ, lưu trữ phù hợp và đào tạo nhân viên sẽ hạn chế tối đa các sự cố không mong muốn.

1. Vận hành đúng quy trình

Vận hành máy cắt laser đúng quy trình giúp giảm tai nạn lao động và tăng hiệu suất cắt. Theo nghiên cứu của Viện Công nghệ Laser Quốc tế (2024), các doanh nghiệp tuân thủ quy trình vận hành có tỷ lệ hỏng hóc thấp hơn 60% so với những nơi không có quy trình chuẩn. 

• Trước khi vận hành, cần kiểm tra kỹ các bộ phận của máy, đảm bảo hệ thống làm mát hoạt động tốt, và thiết lập các thông số cắt phù hợp với vật liệu.
• Trong quá trình vận hành, cần tuân thủ các quy tắc an toàn, đeo kính bảo hộ, và không để vật liệu dễ cháy gần khu vực cắt.
• Sau khi vận hành, cần vệ sinh máy, tắt nguồn và kiểm tra lại các bộ phận.

2. Bảo dưỡng định kỳ

Bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện và khắc phục sớm các vấn đề tiềm ẩn, tránh gây ra các lỗi nghiêm trọng. Các công việc bảo dưỡng định kỳ bao gồm:

• Vệ sinh hệ thống quang học (gương, thấu kính) bằng dung dịch chuyên dụng.
• Kiểm tra và bôi trơn các bộ phận cơ khí (vít me, ray trượt).
• Kiểm tra và thay thế các bộ lọc khí và nước
• Kiểm tra điện áp và dòng điện của nguồn laser.

3. Lưu trữ và bảo quản

Lưu trữ và bảo quản máy cắt laser đúng cách giúp bảo vệ máy khỏi các tác động tiêu cực từ môi trường. Khi không sử dụng, cần che chắn máy bằng vải hoặc bạt để tránh bụi bẩn và ẩm ướt, đặt máy ở nơi khô ráo, thoáng mát, và tránh ánh nắng trực tiếp. Nếu máy không được sử dụng trong thời gian dài, cần xả hết nước làm mát để tránh đóng cặn và gây tắc nghẽn.

4. Đào tạo và nâng cao kỹ năng

Đào tạo và nâng cao kỹ năng cho người vận hành là yếu tố quan trọng để đảm bảo máy được sử dụng đúng cách và hiệu quả. Người vận hành cần được đào tạo về nguyên lý hoạt động của máy, quy trình vận hành an toàn, cách khắc phục các lỗi cơ bản, và cách bảo dưỡng máy. Ngoài ra, cần thường xuyên cập nhật kiến thức về công nghệ laser mới, các loại vật liệu mới, và các kỹ thuật cắt tiên tiến.

Theo báo cáo của Hiệp hội Laser Công nghiệp Việt Nam (2024), các doanh nghiệp có nhân viên được đào tạo bài bản có tỷ lệ sự cố giảm 75%.

FAQ – Những câu hỏi thường gặp

1. Máy cắt laser có thể cắt được những loại vật liệu nào?

Máy cắt laser có thể cắt được nhiều loại vật liệu như: kim loại (thép cơ khí, inox, đồng, nhôm…), phi kim (gỗ, da, vải, giấy, nhựa acrylic…)

2. Chi phí đầu tư ban đầu cho một máy cắt laser là bao nhiêu?

Chi phí đầu tư cho máy cắt laser dao động từ vài chục triệu đến vài trăm triệu đồng, tùy thuộc vào loại máy, hãng sản xuất, kích thước bàn cắt, công suất laser… Xem ngay: Top 7 máy cắt laser chất lượng: ưu điểm & báo giá.

3. Sự khác biệt giữa máy cắt laser CO2 và máy cắt laser fiber là gì?

Máy cắt laser CO2 sử dụng hỗn hợp khí CO2 làm môi trường hoạt động, thích hợp cắt vật liệu phi kim. Máy cắt laser fiber sử dụng công nghệ sợi quang dẫn tia laser, cho độ tập trung cao hơn, phù hợp cắt kim loại. Tìm hiểu kỹ hơn tại bài Từ a-z lịch sử công nghệ và máy cắt laser.

4. Làm thế nào để tối ưu hóa thông số cắt cho từng loại vật liệu khác nhau?

Cần chọn công suất laser, tốc độ cắt, tần số xung, chế độ cắt phù hợp với từng loại vật liệu. Có thể tham khảo bảng thông số của nhà sản xuất hoặc thực hiện cắt thử để tìm ra thông số cắt tối ưu.

5. Có những phần mềm thiết kế và điều khiển máy cắt laser nào phổ biến?

Có nhiều phần mềm thiết kế và điều khiển máy cắt laser phổ biến hiện nay, như AutoCAD, CorelDRAW, Adobe Illustrator, RDWorks, LaserCut và LightBurn. Xem thêm bài viết: Top 8 phần mềm cắt CNC phổ biến nhất.

6. Những biện pháp an toàn nào cần tuân thủ khi vận hành máy cắt laser?

Khi vận hành máy cắt laser, cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp an toàn để tránh tai nạn và bảo vệ sức khỏe.

• Đeo kính bảo hộ để bảo vệ mắt khỏi tia laser.
• Sử dụng hệ thống hút khói để loại bỏ khí độc hại.
• Không để vật liệu dễ cháy gần khu vực cắt.
• Đảm bảo máy được tiếp đất tốt.
• Tắt nguồn khi không sử dụng.
• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi vận hành.
• Biển cảnh báo cần được đặt ở vị trí dễ thấy.

Xem ngay bài viết: 9 Đồ dùng bảo hộ lao động cho thợ hàn cắt cơ khí.

7. Làm thế nào để giảm thiểu tiếng ồn và rung động khi máy cắt laser hoạt động?

Cần lắp đặt máy trên nền cứng vững, cân bằng. Sử dụng các tấm chắn cách âm, gioăng chống rung. Bảo dưỡng định kỳ các bộ phận chuyển động như motor, trục bánh răng, dây curoa…

8. Mua máy cắt laser ở đâu chính hãng, giá tốt HCM?

Vegatec là đơn vị cung cấp máy hàn kim loại, máy cắt laser, máy cắt plasma, máy cắt cnc uy tín tại Việt Nam. Sở hữu kinh nghiệm lâu năm trong ngành cùng đội ngũ nhân viên am hiểu về kỹ thuật, chúng tôi tự tin cam kết:

• Cung cấp 100% sản phẩm, phụ tùng vật tư máy cắt, máy hàn chính hãng chất lượng.
• Bảng giá minh bạch, cạnh tranh.
• Tư vấn tận tâm, chuyên nghiệp, giúp khách hàng chọn được sản phẩm phù hợp với mục đích, quy mô và khả năng tài chính.
• Chính sách bảo hành rõ ràng, dài hạn.
• Hỗ trợ tối đa về quá trình lắp đặt, đào tạo vận hành.

Mọi thắc mắc về sản phẩm và dịch vụ của Vegatec, bạn có thể liên hệ qua hotline (028) 6276 0590 – 090 372 1973 – 089 667 1213 để được tư vấn và báo giá nhanh chóng.